Słownik pojęć bankowych

Poniżej prezentujemy słownik pojęć bankowych. Słownik, który pozwala zrozumieć język jakim posługują się bankowcy.

A'vista - na każde żądanie
aktywa - ogólnie pojęty majątek w formie pieniądza, mający określoną siłę nabywczą
amortyzacja - proces przenoszenia wartości środka trwałego na wyrób uzyskany przy jego pomocy
analityka - konto analityczne, konto nie zawierające kont podrzędnych, w jego skład mogą wchodzić rachunki 
określonego typu
asygnata -  dokument księgowy, często używany w banku, będący podstawą do pobrania pieniędzy
ATM - patrz: bankomat, automatyczny kasjer
aneks -  korekta, uzupełnienie, np. aneks do umowy o kredyt

Bank - Instytucja posiadająca zezwolenia uprawniające do wykonywania czynności bankowych, m.in. udzielanie
pożyczek, przyjmowania lokat
bankomat -  automatyczny kasjer, specjalizowany komputer służący do wypłacania gotówki i przyjmowania 
depozytów
Bankowość elektroniczna - Usługa umożliwiająca klientowi dostęp do jego rachunku, dokonywania na nim 
operacji(np. przelewów) za pośrednictwem internetu lub łącza telefonicznego.
beneficjent - osoba będąca adresatem, odbiorcą środków (obdarowany)
bezgotówkowy -  rodzaj rozliczeń finansowych dokonywanych bez udziału fizycznego pieniądza
bilans - zestawienie aktywów i pasywów sporządzone na pewną określoną datę
bilon -  pieniądz w postaci monet o niskich nominałach
bon skarbowy - papier wartościowy emitowany przez Skarb Państwa za pośrednictwem NBP

cesja -  przeniesienie praw własności na inną osobę
czek - polecenie wypłaty osobie wymienionej na czeku lub okazicielowi
Cash back - usługa bankowa, dzięki której posiadacz karty płatniczej może pobrać gotówkę podczas
 dokonywania zakupów w sklepie.
Cło zaporowe - inaczej prohibicyjne albo protekcyjne, wysokie cło wprowadzane z myślą o niedopuszczeniu
 (import) pewnych towarów na dany rynek krajowy, względnie uniemożliwieniu wywozu (eksport) danych 
towarów z rynku krajowego.

data transakcji -  dzień w którym zawarto transakcję
data waluty - data od której naliczane są odsetki
debet - ujemne saldo rachunku depozytowego, przekroczenie stanu rachunku (konta)
depozyt - środki pozostawione w banku, oddane do przechowania
dyskonto - różnica pomiędzy wartością nominalną a ceną rynkową, zysk otrzymywany z góry

egzekucja -  proces odzyskiwania utraconych środków w wyniku zerwania umowy
ekspozytura - placówka banku
emitent - instytucja udostępniająca np. papiery wartościowe nabywcom, będąca ich właścicielami

finansować - dostarczać środków pieniężnych, opłacać
Forex - FX (ang. Foreign Exchange) - rynek walutowy o charakterze hurtowym, w ramach którego banki, 
wielkie korporacje międzynarodowe, rządy, banki centralne oraz inwestorzy instytucjonalni z całego świata 
przeprowadzają operacje wymiany walut 24 godziny na dobę przy wykorzystaniu sieci telefonicznych, łączy 
informatycznych oraz systemów informacyjnych (np. Agencja Reutera).
Finanse - w naukach ekonomicznych tym terminem określa się stosunki ekonomiczne polegające na gromadzeniu,
 podziale i wydatkowaniu zasobów pieniężnych

gotówka - mająca postać materialną (banknot, moneta) wartość danej waluty
Giełda Papierów Wartościowych - rynek regulowany, na którym dokonuje się transakcji kupna-sprzedaży
 instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu, przede wszystkim zbywalnych papierów wartościowych
 (np. akcji, obligacji) oraz instrumentów pochodnych (np. kontraktów terminowych i opcji).
Gospodarka - system gospodarstw domowych, rolnych, przedsiębiorstw, instytucji publicznych i prywatnych 
zapewniający zaspokojenie potrzeb określonej populacji, współcześnie najczęściej regulowany przez państwo
 lub rynek.

hipoteka - dokument tożsamości dla nieruchomości
Hiperinflacja - bardzo wysoka inflacja powodowana zwykle przez całkowite załamanie systemu finansowego kraju 
(i utratę zaufania do waluty krajowej) oraz ogromny deficyt budżetowy finansowany przez dodruk pieniędzy. 
Chociaż zdania ekonomistów różnią się między sobą jaki wzrost cen stanowi jeszcze inflację, a jaki jest już 
hiperinflacją, często za umowną granicę hiperinflacji przyjmuje się utrzymujący się przez kilka miesięcy wzrost cen 
o co najmniej 50% miesięcznie.

in blanco - dokument nie zawierający istotnych danych, kwoty, daty ważności, danych personalnych, itp.
inkasować - pobierać pieniądze

kapitalizacja - np. odsetek, to proces zaliczenia (dopisania) odsetek zapadłych do kapitału podstawowego, od 
którego te odsetki pierwotnie naliczono
księgowanie - dokonywanie zapisów księgowych w księgach rachunkowych
kontrahent - partner w interesach, osoba z którą dokonuje się operacji gospodarczych

limit kredytowy - wartość maksymalnego zadłużenia w ramach danej umowy kredytowej (określenie najczęściej 
stosowane w przypadku kredytów w linii odnawialnej)
lokata - rodzaj inwestycji, dla otrzymania zysku w postaci odsetek od depozytu
Leasing - Jest to umowa na podstawie której właściciel jakiegoś dobra - firma leasingowa, np. samochodu przekazuje 
drugiej stronie prawo do użytkowania go. Leasing kończy się zwykle wykupem przedmiotu na własność.
LIBOR (London Inter Bank Offer Rate) - Jest to indeks, który określa stopę, wg której banki pożyczają 
pieniądze miedzy sobą. Stosowany jako podstawa oprocentowania w kredytach denominowanych w obcych walutach.

marża - zwykle określana w formie punktów procentowych wartość doliczana do bazowej stopy procentowej w celu 
wyznaczenia stopy procentowej (zysku)
monit - wezwanie do zapłaty

narzut - patrz. marża
nominał - wartość wyjściowa, zwykle określona na stałe np. wartość papieru wartościowego czy banknotu

odsetki - forma zysku, zwykle naliczana wg ustalonej stopy procentowej od kwoty kapitału
Opłata bankowa - opłata pobierana przez bank za czynności dokonywane na rzecz klienta.
Oprocentowanie rachunku bankowego - wysokość odsetek, jaka przysługuje właścicielowi rachunku za udostępnienie
bankowi swoich pieniędzy. Oprocentowanie rachunku podawane jest w skali roku (a naliczane zgodnie z rzeczywistym 
okresem deponowania środków w banku). 

PIN - Personal Identyfication Number, Prywatny Numer Identyfikacyjny
persaldo - to saldo sald czyli saldo MA i saldo WN
plan kont - jednolity zestaw kont służący do prowadzenia zapisów księgowych wraz z komentarzem określającym 
jakie rodzaje zdarzeń gospodarczych mogą one zawierać
pojęcia bankowe - słowa, wyrażenia występujące w bankowości jak również księgowości. Inaczej żargon bankowy
poręczenie - forma zabezpieczenia, gwarancja
poręczyciel - gwarant, udzielający gwarancji
prowizja - patrz marża
prolongata - przedłużenie, odłożenie spłaty części lub całości zobowiązania na określony czas
przelew - dowód księgowy będący podstawą do obciążenia rachunku wystawiającego
przeksięgowanie - przeniesienie zapisu z jednego rachunku na inny
Parabank - podmiot prowadzący działalność charakterystyczną dla banków w oparciu o inne przepisy niż Prawo 
bankowe.

rata - część należności zwracanej bankowi w wyniku jej rozłożenia w czasie
rezerwa obowiązkowa - środki odprowadzane do NBP z tytułu posiadanych przez bank depozytów, jej wielkość 
zależy od wielkości oraz struktury depozytów
rezerwa celowa - zawiązywana przez bank na pokrycie przyszłych wydatków związanych z możliwością 
nie spłacenia wierzytelności przez kredytobiorcę

saldo - stan rachunku lub konta, WN - saldo winien (ujemne), MA - saldo ma (dodatnie)
stopa procentowa - oprocentowanie wyrażone w procentach w jakiejś skali, najczęściej w skali roku
storno - anulowanie błędnego zapisu księgowego
strata - ujemny wynik finansowy
syntetyka - konto syntetyczne, konto zawierające sumę zapisów na kontach podrzędnych (analitycznych)

transfer - przekazywanie pieniędzy, zwykle za pośrednictwem banku
transza - część np. zaciąganego kredytu wynikająca z rozłożenia wypłaty w czasie
Transakcja bezgotówkowa - rozliczenie pieniężne, w którym na każdym etapie cyklu rozliczeniowego jest 
dokonywany transfer środków pieniężnych z i na rachunki bankowe (lub konta własne) banków, a więc zarówno po 
stronie płatnika, jak i po stronie beneficjenta oraz w rozrachunkach pomiędzy bankami rozliczenie przybiera formę 
wyłącznie zapisów na kontach bankowych rozliczających się podmiotów (z wyjątkiem zapłaty instrumentem pieniądza 
elektronicznego, gdzie ma miejsce transfer środków pieniężnych z instrumentu pieniądza elektronicznego na 
urządzenie go akceptujące).

waluta - środek płatniczy danego kraju lub regionu w formie materialnej
 (monety, banknoty)
WIBOR - (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) - wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku 
międzybankowym. Funkcjonuje od 1991 roku. Od 1993 ustalany jest w każdy dzień roboczy o godzinie 11.00, 
na fixingu organizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Dealerów Bankowych - Forex Polska, na podstawie 
ofert złożonych przez 13 banków, po odrzuceniu dwóch najwyższych i dwóch najniższych wielkości. W ciągu
 15 minut od publikacji indeksów ustalonych podczas fixingu, uczestniczące w nim banki zobowiązane są do 
zawierania między sobą transakcji według stawek nie gorszych od zgłoszonych tego dnia.
wynik finansowy - bilans kosztów i przychodów (Wynik finansowy = przychody - koszty)
wycena - określenie stanu posiadania walut obcych w walucie krajowej wg aktualnego kursu
windykacja - proces dochodzenia przez bank należności postawionej w stan natychmiastowej wymagalności

zdeponować - pozostawić w depozycie
zysk - dodatni wynik finansowy
zastaw - zabezpieczenie w postaci dobra materialnego

żyrant -  gwarant, poręczyciel